Niepłodność immunologiczna to rodzaj niepłodności za którą odpowiedzialność ponosi układ immunologiczny. Brak  zdiagnozowania tego typu niepłodności  prawie zawsze prowadzi do niemożliwości uzyskania ciąży droga naturalną, jak również metodami rozrodu wspomaganego.

Często prowadzi ona  także do wczesnych poronień. Niepłodność immunologiczna to coraz częściej narastający problem u niepłodnych par, bezskutecznie starających się o potomstwo. Dane statystyczne określają ją obecnie na około 10-12% niepłodności. W niepłodności immunologicznej w 90% stwierdza się wytwarzanie przez kobietę specyficznych białek ,które oddziaływają na komórkę jajową, zwłaszcza w  osłonkę  przejrzystą   blokując w niej mechanizmy prowadzące do prawidłowego zapłodnienia. W pozostałych 10% stwierdza się zaburzenia , kiedy to układ odpornościowy kobiety traktuje plemniki jako obce i dąży do ich zniszczenia. Zaburzenie dotyczy tak samej reakcji komórki jajowej z plemnikiem jak również samego zagnieżdżenia zarodka w macicy. Ponadto stwierdza się zaburzenia tego typu u mężczyzny , a powstałe białka w jego organizmie atakują tak plemniki jak i inne składniki nasienia prowadząc do unieruchomienia i uszkodzenia plemników. Wytwarzane w organizmie mężczyzny przeciwciała w stosunku do antygenów nasienia mogą być pochodzenia własnego- odpowiedz autoimmunologiczna lub też pochodzenia obcego - kobiety-  mówimy wtedy o zaburzeniu alloimmunologicznym . W obu jednak przypadkach dochodzi do uszkodzenie w budowie i funkcji plemnika prowadząc do niemożliwości zapłodnienia komórki jajowej. Z objawów wskazujących na możliwe pochodzenie niepłodności w rozrodzie wymienić należy  częste zakażenia, zapalenia, stany podgorączkowe, stany gorączkowe czy też zapalenia węzłow chłonnych. Inna grupa zaburzeń to nawracające i częste infekcje wirusem opryszczki, powtarzające się grzybice stóp i jamy ustnej , zapalenia zatok, górnych dróg oddechowych czy też uszu. Niepłodność immunologiczna może występować w każdym wieku u ludzi , częściej w niepłodności wtórnej.

Istotne  jest określenie grupy ryzyka prawdopodobieństwa wystąpienia  tego schorzenia - nieudane próby uzyskania ciąży włącznie z metodami  in vitro, endometrioza, tzw. niepłodność nieznana, czy też trzykrotne utraty ciąży i to we wczesnej swej fazie zawsze powinny zwracać uwagę na immunologiczne tło schorzenia.

Zaburzenia autoimmunologiczne

Z przeciwciał pochodzenia własnego wymienić należy przeciwciała przeciwplemnikowe, bezpośrednio atakujące własne plemniki  występujące tak w nasieniu,  jak i wydzielinie szyjkowej. Powodują one zaburzenie ruchu postępowego plemnika, dojrzewanie plemnika ,nieprawidłowe wnikanie plemnikow do śluzu szyjkowego, nieprawidłowe łączenie plemnika z osłonka przejrzystą komórki jajowej, zaburzają zagnieżdżenie zarodka w macicy. Powstawanie ich u kobiet jest trudne do wyjaśnienia., wytwarzane są tak w endometrium macicy  jak rowniez w kanale szyjki macicy. Inne przeciwciała to przeciwciała przeciwjądrowe ANA - wpływają one na zaburzenie w endometrium , doczesnej macicy po zagnieżdżeniu wywołując  zapalenie tkanek stanowiących miejsce rozwoju przyszłego plodu.

Inne przeciwciała to  AOA  czyli przeciwciała przeciwjajnikowe - mogą one atakować komórki ciałka żółtego - prowadząc do niewydolności ciałka , osłonkę przejrzystą oocyta- niszcząc jego budowę . Prowadzi to do nieprawidłowego wydzielania  hormonów płciowych , do cykli bezowulacyjnych i niepłodności. Często występują w przypadku niewydolności jajnikowej

Przeciwciała atakujące komórki uczestniczące w zapłodnieniu i odpowiadające za uzyskanie ciąży mogą pojawić się w póżniejszym czasie- to tzw niepłodność immunologiczna późna nabyta. Dotyczy to kobiet posiadających już potomstwo z innymi partnerami( poprzednie związki)

Zaburzenia alloimmunologiczne

Kluczową role w uzyskaniu ciąży odgrywają komórki NK  których nieprawidłowe oddziaływanie na komórki kobiety określa się jako zaburzenie jej własne. To one w swej prawidłowej funkcji oddziałują  na płodność i uzyskanie potomstwa.

Czym są  komórki NK?
Jest to podklasa limfocytów - krwinek białych w układzie immunologicznym . W organizmie ludzi chronią one człowieka przed wirusami, nowotworami czy też innymi drobnoustrojami. Rozpoznają one z jednej strony dobre i złe komórki dla ludzi które to wniknęły lub tworzą się w naszym organizmie , ale z drugiej u niektórych kobiet atakują one również inne komórki , które mają  inną budowę i skład genetyczny , niszcząc go definitywnie-  jak np plemniki , czy tez zarodki powstałe na skutek działania tego plemnika. W macicy każdej kobiety występuje grupa komórek NK ,  która z różnym nasileniem wytwarza sie w każdym z cykli miesiączkowych. U niektórych z nich z chwilą  zapłodnienia , a przede wszystkim zagnieżdżenia zarodka w jamie macicy ich liczba gwałtownie wzrasta dochodząc do wartości uniemożliwiającej prawidłowy rozwój zarodka w jamie macicy.

Dlaczego tak działają komórki NK?
Dlatego , iż w macicy komórki te funkcjonują inaczej,  niż w innych narządach. Komórki w macicy produkują  substancje- białka określane jako cytokiny. Cytokiny w zwiększonej ilości prowadzą do zaburzenia budowy i funkcji naczyń krwionośnych macicy zaopatrujących zarodka i płód w substancje odżywcze, krew i tlen. Immunologia rozrodu w zakresie  wpływu NK na macicę, płodność, ciąże i potomstwo znajduje się w fazie dalszych badań i analiz.

Ośrodek ALBADT  uczestniczy i współpracuje z innymi ośrodkami w Wielkiej Brytanii m.in. Ośrodkiem Badań Trofoblastycznych przy Uniwersytecie w Cambridge  w badaniach , diagnostyce i terapii tego zaburzenia. Niepłodność immunologiczna prawidłowo zdiagnozowana  laboratoryjnie w Ośrodku ALBADT oraz jej dalsze leczenie w naszej placówce  umożliwia skuteczne uzyskanie potomstwa.