Histeroskopia to endoskopowa metoda diagnostyczna, pozwalająca na obrazowanie wnętrza kanału szyjki i jamy macicy oraz ocenę ujść macicznych jajowodów. Wprowadzanie cienkiego histeroskopu owalnego wgłąb narządów płciowych kobiety nie wymaga wzierników, kulociągów ściągających szyjkę macicy do wejścia do pochwy i przede wszystkim nie ma potrzeby bolesnego hegarowania, czyli rozszerzania kanału szyjki macicy.
Wskazaniami do histeroskopii diagnostycznej są np.: nieprawidłowe krwawienia maciczne niezwiązane z cyklem menstruacyjnym, obfite lub skąpe miesiączki, nieregularne miesiączki, plamienia i upławy przed- i pomiesiączkowe, nieprawidłowe struktury uwidocznione w czasie badania ultrasonograficznego wykonywanego sondą dopochwową, niepłodność lub niepowodzenia położnicze (poronienia, straty ciąż). W czasie histeroskopii diagnostycznej wykonywanej przed stosowaniem technik wspomaganego rozrodu „in vitro” oprócz oceny przebiegu kanału szyjki macicy i wejścia do macicy, oglądamy ujścia jajowodowe, wykrywamy wady rozwojowe wewnątrzmaciczne (np. przegrody, macica jednorożna, -dwurożna), a ponadto możemy ocenić stan endometrium odpowiedzialnego za proces zagnieżdżenia zarodka. Histeroskopia operacyjna umożliwia, przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi chirurgicznych wykonywanie zabiegów operacyjnych wewnątrzmacicznych. Podsumowując wskazaniami do zabiegu są:
- niepłodność
- poronienia,
- nieprawidłowy kształt i wielkość macicy,
- nieprawidłowości w jamie macicy takie jak: zrosty, przegrody, polipy, ciała obce, mięśniaki,
- niepłodność niewiadomego pochodzenia,
- zaburzenia w cyklu miesiączkowym lub krwawienia o nieustalonej etiologii,
- zmiany rozrostowe błony śluzowej macicy i kanału szyjki
Zabieg histeroskopii i kwalifikacja do zabiegu
W diagnostyce i leczeniu niepłodności badanie to przeprowadza się w pierwszej fazie cyklu (najlepiej tuż po zakończeniu krwawienia miesięcznego). W przypadku zabiegu histeroskopii operacyjnej związanej z usunięciem zmiany o charakterze polipa wiele ośrodków preferuje zabieg okolo 22-25 dnia cyklu - czyli przed wystąpieniem okresu. W kwalifikacji do zabiegu powinno zawsze uwzględnione być wykonane wcześniej badanie cytologiczne oraz bakteriologia.
Po przyjęciu na oddział zakłada się wkłucie do żyły oraz odbywa się przedzabiegowa wizyta lekarska z badaniem ginekologicznym. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym z udziałem lekarza anestezjologa. Do badania wykorzystuje się sterylne narzędzia. Po odkażeniu pola zabiegowego badający wprowadza do kanału szyjki histeroskop, wypełnia płynem lub gazem (CO2) jamę macicy i ogląda śluzówkę pokrywającą jamę macicy, ocenia ujścia maciczne jajowodów oraz kanał szyjki macicy. Jeśli istnieje taka potrzeba, badający przy pomocy specjalnych kleszczyków wprowadzonych przez histeroskop może też pobrać wycinki śluzówki do badania histopatologicznego. W przypadku stwierdzenia w macicy polipów, zrostów lub mięśniaków podśluzówkowych wymagających leczenia operacyjnego, do macicy przez histeroskop wprowadza się narzędzia i pod kontrolą wzroku usuwa się stwierdzone zmiany. Badanie trwa zwykle od 10 do 40 minut W przypadku małych zmian lub badania określanego jako badanie diagnostyczne nie stosuje się znieczulenia ogólnego-całkowitego tylko miejscowe, a zabieg jest niebolesny
Powikłania po zabiegu
Jest to metoda bezpieczna i szeroko stosowana na całym świecie przez ośrodki zajmujące się diagnostyką i leczeniem niepłodności. Powikłania zdarzają się niezmiernie rzadko, jednak należy mieć je na uwadze tak jak przy każdym zabiegu. Zalicza się do nich:
- uszkodzenie szyjki, ściany macicy, perforacja ściany macicy,
- zakażenie,
- bardzo rzadkie powikłania związane z zastosowaniem płynu rozszerzającego jamę macicy takie jak: przewodnienie, obrzęk płuc, zaburzenia układu krążenia,
- uszkodzenia termiczne ściany macicy związane z zastosowaniem elektrokoagulacji,
- powikłania anestezjologiczne związane ze znieczuleniem.